Polski Oddział Awiacyjny (na Kubaniu)
\
\
Polski Oddział Awiacyjny (na Kubaniu)
Polski oddział lotniczy zorganizowany w kontrrewolucyjnej Armii Ochotniczej gen.Denikina spośród znajdujących
się tam lotników. Rozkazem Dowództwa Oddziału Wojsk Polskich na Kubaniu z dn 15.X 1918 roku utworzono z
będących tam lotników Polski Oddział Awiacyjny. Dowódcą został por.Narkiewicz. W momencie objęcia przez
gen.Żeligowskiego dowództwa nad całością sił oddział stał się częścią Armii Polskiej we Francji. Posiadano wówczas jeden samolot Nieuport 11C1 Bebe otrzymany od gen.Denikina.
Oddział liczył wówczas ok. 30 oficerów i nadal się rozrastał. 28.X 1918 roku zmieniono nazwę oddziału na I Awiacyjny Odział Wojsk Polskich. 1.XII 1918 roku oddział przeniesiono do Odessy, gdzie 25.II 1919 roku zmienił on nazwę na Eskadra
Lotnicza 4 Dywizji Strzelców. W związku z brakiem sprzętu gen.Żeligowski
wymógł w marcu 1919 roku na wytwórni Anatra przydział do oddziału 8 samolotów Anatra Anasal, produkowanych dla wojsk austryjackich. Oprócz tego używano samolotu LVG C.V na którym przyleciał z Turcji por. Ludomił Rayski.
Sprawami technicznymi oddziału kierowali inżynierowie Rumbowicz Witold i Raubo (obydwaj w stopniu kaprala). Personel latający stanowili chor.pil. St.Kostecki, chor.pil. E.Wołłowicz, ppor.pil. A Mroczkowski, por.pil. Ludomił Rayski, chor.pil. A.Sobański, chor.pil. F.Wołoszanowski, ppor.obs. J.Herleine i por.obs. K.Miłobędzki.
Aż do kwietnia 1919 roku eskadra wykonywała dużo lotów rozpoznawczych. Po wydaniu 5.IV 1919 roku rozkazu ewakuacji do Rumunii spalono (z powodu braku pilotów) 4 posiadane samoloty. Następnego dnia otrzymano od Francuzów samolot Breguet XIVA2, którym po naprawieniu poleciał do Akermanu por. L.Rayski, uszkadzając go podczas lądowania.
Po przeniesieniu eskadry do Brały personel umundurowano zgodnie z konwencją stosowaną w Armii gen.Hallera. Po 6 tygodniach od przybycia do Brały eskadra został przeniesiona drogą kolejową do Czerniowiec, gdzie dowództwo objął por. Ludomił Rayski. W Gałaczu odebrano od Francuzów nowy
samolot Breguet XIVB2, na którym w dniach 2-10.VI dokonano przelotu do Polski i skontaktowano się z armią gen. Iwaszkiewicza w okolicach Lwowa.
14.VI 1919 roku eskadra przekroczyłą granicę w rejonie Stanisławowa. Na jedynym sprawnym samolocie Breguet XIVB2 wykonywano loty bojowe na froncie ukraińskim, aż do rozbicia go we Lwowie 31.VII 1919. Pod koniec lipca 1919 roku eskadra zmieniła nazwę na 10 Eskadra Wywiadowcza.
Źródła:
-
Andrzej MORGAŁA, "Samoloty wojskowe
w Polsce 1918-1924", Bellona Lampart, Warszawa 1997
-
Multimedialna Encyklopedia Lotnictwa Wojskowego, Bellona,
Warszawa 1998
-
Andrzej MORGAŁA, "Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924", Bellona Lampart, Warszawa 1997
-
Andrzej OLEJKO "Wojennym tropem Effendiego", Lotnictwo 11/2022
-
Jerzy PAWLAK "Polskie eskadry w latach 1918-1939", WKiŁ ,
Warszawa 1989
-
Jerzy R. KONIECZNY "Kronika lotnictwa polskiego 1241-1945",
WKiŁ , Warszawa 1984
-
Krzysztof A. TARKOWSKI "Lotnictwo polskie
w wojnie z Rosją Sowiecką 1919-1920", WKiŁ, Warszawa 1991
-
Krzysztof CHOŁONIEWSKI, Wiesław BĄCZKOWSKI
"Barwa w lotnictwie polskim", tom VII, WKiŁ, Warszawa 1987
-
Ryszard PAWLAK, "Polskie lotnictwo wojskowe
w Rosji 1917-1919", Pilot wojenny 3/2000
|
