Piper L-4J

\ \ Piper L-4J

Piper L-4J, SP-ALA, z zamontowanym silnikiem Walter Mikron III,
Źródło: Andrzej MORGAŁA, "Polskie samoloty wojskowe 1939-45", WMON, Warszawa 1976

Amerykański samolot łącznikowy i obserwacyjny, produkowany jako odmiana wersji wojskowej Piper L-4H.

Od poprzedniej wersji różnił się zastosowaniem przestawialnego śmigła.

Zamówienie opiewało na 1680 egzemplarzy. Jednak wg niektórych źródeł do USAAF przekazano tylko 80 egzemplarzy, po anulowaniu zamówienia po zakończeniu wojny.

W Polsce użytkowano 28 egzemplarzy tej wersji zakupione z demobilu ze składów w Goppingen, funkcjonujących pod nazwą kodową A-50 Hawkeye.

Szczegóły dokonania zakupu samolotów znajdują się w opisie wersji Piper L-4A. Pierwszy egzemplarz przyleciał samodzielnie do kraju w połowie stycznia 1947 roku. Był to egzemplarz w wersji L-4H.

Wyremontowane egzemplarze były przydzielane do instytucji i przedsiębiorstw lotniczych, oraz do aeroklubów.

W 1949 roku sprzedano 10 samolotów L-4 do Bułgarii. Wśród nich była jedna maszyna w wersji L-4J - SP-AKS.

W 1951 roku warsztaty Głównego Instytutu Lotnictwa dokonały przeróbki jednego samolotu Piper L-4B (SP-ARF) na wersję sanitarną. Oblot nastąpił w połowie lipca 1951 roku, a wykonał go pilot Andrzej Abłamowicz.

Na podstawie sporządzonej instrukcji Okręgowe Warsztaty Lotnicze przebudowały jeszcze czternaście innych maszyn. Z wersji L-4J przebudowano m.in maszynę: SP-AMD. Samoloty w tej wersji były eksploatowane do końca 1955 roku. Wszystkie maszyny sanitarne podczas modernizacji z wersji podstawowych wyposażono wówczas w silnik Praga D.

W roku 1952 warsztaty PLL LOT podjęły się przeróbki czternastu samolotów L-4 na wersje rolnicze. Z wersji L-4J przebudowano wówczas cztery maszyny: SP-AHB, SP-AHI, SP-AIT, SP-AKR. Samoloty w tej wersji były eksploatowane do końca 1955 roku. SP-AKR z nich po przywróceniu do wersji standardowej był eksploatowany do 1983 roku włącznie.

Na samolocie SP-ALA zabudowano w 1949 doświadczalnie silnik Walter Mikron III o mocy 60 KM. Modyfikacji dokonano w Okręgowych Warsztatach Lotniczych w Warszawie (na Gocławiu). Został on oblatany 10.06.1949 r. przez kpt. pil. Jerzego Szymankiewicza. Pomimo dobrych wyników prób nie przerobiono dalszych egzemplarzy, z powodu rezygnacji z zakupów silników Walter Mikron III.

Kasację większości zakupionych samolotów Piper L-4 Cub wykonano w latach 1953-55.

Jedynym prywatnym właścicielem w Polsce samolotu w wersji L-4J był Tadeusz Kamiński. Jego maszyna miała oznaczenia SP-AKR. Był dopuszczony do lotu 03.09.1982 r. Rozbito go 30 września 1983 r.

Samolot Piper L-4J był jednosilnikowym, dwumiejscowym górnopłatem zastrzałowym o konstrukcji mieszanej, ze stałym podwoziem.

Kadłub metalowy spawany z rur stalowych z poszyciem płóciennym. Kabina w układzie tandem. Część silnikowa z okapotowaniem metalowym. Tylne siedzenie obrotowe, umożliwiające obrót o 180 stopni.

Skrzydła dwudźwigarowe o konstrukcji mieszanej. Poszycie z blachy elektronowej w obrębie kesonu. Reszta poszycia płócienna.

Usterzenie z rur stalowych z poszyciem płóciennym.

Podwozie stałe, trójkołowe z hamulcami hydraulicznymi i amortyzatorami ze sznura gumowego.

W odróżnieniu od poprzednich wersji samoloty L-4J miały przestawialne śmigło.

Maszyny pozyskane z demobilu nie posiadały instalacji radiowej i dodatkowego wyposażenia. Do lat 80-tych samoloty te latały w polskim lotnictwie bez radiostacji. Dopiero po tym wyposażono latające egzemplarze w radiostacje szybowcowe RS-6101.

Załogę samolotu Piper L-4J stanowili pilot i pasażer.

Inne fotografie / ilustracje:

Piper L-4J, SP-ALA z silnikiem Walter Mikron III, Źrodło: Benedykt KEMPSKI, "TBiU 130 Samolot wielozadaniowy Piper L-4 Cub", WMON, Warszawa 1989, (Kliknij na powyższy rysunek aby obejrzeć jego powiększenie).

Piper L-4J, rolniczy SP-AKR, Źrodło: Benedykt KEMPSKI, "TBiU 130 Samolot wielozadaniowy Piper L-4 Cub", WMON, Warszawa 1989, (Kliknij na powyższy rysunek aby obejrzeć jego powiększenie).

Piper L-4J, SP-AKR, pierwotne malowanie po remoncie w Polsce, Źrodło: Benedykt KEMPSKI, "TBiU 130 Samolot wielozadaniowy Piper L-4 Cub", WMON, Warszawa 1989, (Kliknij na powyższy rysunek aby obejrzeć jego powiększenie).

Piper L-4J, SP-AKE, Aeroklub Gdański, Źrodło: Benedykt KEMPSKI, "TBiU 130 Samolot wielozadaniowy Piper L-4 Cub", WMON, Warszawa 1989, (Kliknij na powyższy rysunek aby obejrzeć jego powiększenie).

Piper L-4J, SP-AHB, Źrodło: Benedykt KEMPSKI, "TBiU 130 Samolot wielozadaniowy Piper L-4 Cub", WMON, Warszawa 1989, (Kliknij na powyższy rysunek aby obejrzeć jego powiększenie).

Silnik
Continental O-170-3
(w ukł. bokser) Praga D
(w ukł. bokser

Moc [KM]
65
75

Rozpiętość [m]
10,74
10,7

Długość [m]
6,71
6,8

Wysokość [m]
2
2

Powierzchnia nośna [mkw]
16,55
16,55

Masa własna [kg]
300
310

Masa całkowita [kg]
520
545

Obciąż. pow.
skrzydeł [kg/mkw] 31,5
33

Prędkość maks. [km/h]
135
130

Prędkość wznosz. [m/s]
2,5
2,9

Pułap [m]
3640
4000

Zasięg [km]
300
300

Czas lotu [godz]
2 godz 30 min
2 godz 30 min

Źródła:

Al ADCOCK, "US Liaison Aircraft In Action no. 195", Squadron/Signal Publications Inc. 2005
Andrzej MORGAŁA, "Polskie samoloty wojskowe 1939-45", WMON, Warszawa 1976
Andrzej MORGAŁA, "Polskie Skrzydła cz.5 - Ex USAAF Aircraft 1945", wyd. Stratus 2011
Benedykt KEMPSKI, "TBiU 130 Samolot wielozadaniowy Piper L-4 Cub", WMON, Warszawa 1989
Zbigniew LURANC, Skrzydła w miniaturze" nr 1/91