Lublin R-XIIIbis

Polski pływakowy samolot rozpoznawczy. Powstał w oparciu o wymagania opracowane w KMW dostarczone do wytwórni ZMPiL 25 lutego 1930 r.

Początkowo ZMPiL proponowało projekt Lublin R-XV będący modyfikacją wersji R-X. W ustaleniu z KMW ostatecznie zdecydowano o modyfikacji nowszej wersji R-XIII.

Umowa podpisana 9 stycznia 1932 r. obligowała wytwórnię do dostarczenia trzech egzemplarzy w wersji R-XIIIbis.

Pierwszy z nich został dostarczony do Rzecznej Eskadry Lotniczej w Pińsku (nr boczny "701"). 8 czerwca 1933 r. połamano w nim golenie podłodzia podczas wodowania przy bocznym wietrze.

Kolejny dostarczony egzemplarz (nr boczny "702") został uszkodzony 10 lipca tego samego roku. Na tej podstawie KMW zgłosiło zastrzeżenia dotyczące zbyt małej odporności konstrukcji na boczny wiatr podczas poruszania się po powierzchni wody. Sugerowano niedostateczną wytrzymałość goleni podłodzia.

Wyremontowany egzemplarz "701" będąc już na stanie Morskiego Dywizjonu Lotniczego został wyposażony w pływaki płaskodenne. Drugi egzemplarz "702" przebudowano w ZMPiL na samolot szkolny do lotów bez widoczności.

We wszystkich egzemplarzach przebudowano i wzmocniono golenie nadłodzi.

Pływaki do wymienionych trzech samolotów (metalowe Short i płaskodenne typ Pińsk) budowano w Warsztatach Szybowcowych inż.Antoniego Kocjana.

Samolot o numerze "701" został zatopiony 23 października 1934 r. w rejonie na płn. od Pilawy. Pozostałe samoloty zostały zniszczone przez polską obsługę w dn. 8 września 1939 r.

Samolot Lublin R-XIIIbis był dwumiejscowym górnopłatem o konstrukcji mieszanej.

Kadłub kratownicowy spawany z rur stalowych, krytych płótnem, oraz blachą duralową w przedniej i grzbietowej części kadłuba.

Skrzydła drewniane dwudźwigarowe, nosek kryty sklejką, dalej płótnem. Mocowane do kadłuba piramidką i dwoma parami zastrzałów o przeroju kroplowym.

Usterzenie spawane z rur stalowych, kryte płótnem.

Podwozie stałe pływakowe.

Wyposażenie dodatkowe :

• ciężarkowy podchwytywacz meldunków
• radiostacja RKL/D
• ręczny aparat fotograficzny
• prądnica wiatraczkowa 300 W
• rakietnica
• fotokarabin K-28

Uzbrojenie :

• 1 x 7,92 mm km Vickers F
• wieżyczka strzelecka z półobrotnikiem R-13-KZA lub SS-32bis
• 6 x bomba 12,5 kg

Załogę samolotu Lublin R-XIIIbis stanowili pilot i strzelec-obserwator.

Silnik	Skoda Wright J-5B (gwiazdowy)
Moc [KM]	220
Rozpiętość [m]	13,25
Długość [m]	9,13
Wysokość [m]	3,24
Powierzchnia nośna [mkw]	24,5
Masa własna [kg]	998
Masa całkowita [kg]	1400
Prędkość maks. [km/h]	170
Prędkość wznosz. [m/s]	3,3
Pułap [m]	3 900
Zasięg [km]	450

Źródła:

• Andrzej GLASS, "Polskie konstrukcje lotnicze, tom I", wyd. Stratus 2004
• Andrzej MORGAŁA, "Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939", Bellona Lampart, Warszawa 2003
• Praca zbiorowa, "Ku Czci Poległych Lotników", Warszawa 1933