Lublin R-XIIIF
\
\
Lublin R-XIIIF
Lublin R-XIIIF z silnikiem Mors, Źródło: Jerzy B. CYNK, "Wrzesień 1939 - Siły lotnicze Polski i Niemiec", WKiŁ, Warszawa 1989
Wersja rozwojowa samolot towarzyszącego Lublin R-XIIID.
Był drugą propozycją ZMPiL przedstawioną wraz z Lublin R-XIIIE.
Prototyp (nr 56.01) był budowanu w okresie od 8 lipca 1933 r. do listopada tego samego roku. Był napędzany silnikiem Skoda G-1620 o mocy 340 KM.
28 lipca 1934 r. podczas lądowania w pierwszym oblocie zapalił się silnik. W tej sytuacji zdecydowano się na zamontowanie silnika Wright J-5Ab. W takiej konfiguracji samolot został przekazany do testów użytkowych w jednostce wojskowej.
Jeszcze w tym samym roku podpisano umowę nr 163/34 na wyprodukowanie 50 egzemplarzy R-XIIIF. Z racji trwających prac nad silnikiem G-1620, uzgodniono że tylko część samolotów otrzyma silnik tego typu. Reszta egzemplarzy miała mieć zamontowany silnik Wright.
Z racji dużej liczby modyfikacji samolot potraktowano jako nowy typ przydzielając mu numer 58.
Prototyp (już z numerem 58.1) przeszedł w 1935 r. testy w IBTL. Wydana opinia była bardzo krytyczna i wskazywała na niedopracowanie konstrukcji oraz konieczność dokonania wielu poprawek.
10 sierpnia tego samego roku KZA wysłało do ZMPiL pismo z nakazem wykonania poprawek. Po odebraniu przez lotnictwo wojskowe siedmiu egzemplarzy z silnikiem G-1620 kontrakt anulowano. Było to jednym z istotnych powodów ogłoszenia w późniejszym czasie upadłości wytwórni ZMPiL.
W utworzonych w lutym 1936 r. zakładach LWS, dokończono osiemnaście egzemplarzy w róznym stadium budowy przejętych od syndyka. Ostatecznie LWS dokończyło realizację całego podpisanego wcześniej kontraktu.
Samolot zalecano użytkować z dużymi ograniczeniami. Zmniejszono zapas paliwa. Z racji tendencji do wchodzenia w płaski korkociąg konieczne było kontrolowanie rozkładu mas, oraz poszerzono zakres regulacji statecznika poziomego. Mogli na nim latać tylko doświadczeni piloci.
Uważano że ta wersja ma zbyt twarde stery i jest mniej zwrotna od poprzednich odmian.
Żadnego egzemplarza nie skierowano do eskadr bojowych, kwalifikując go jako typ szkolny.
Pierwsze egzemplarze z 1935 r. przekazano do CWOL w Dęblinie. Kolejne były przekazywane do LSSiB w Grudziądzu, SPRL w Radomiu, eskadr treningowych w sześciu pułkach lotniczych, oraz do Sztabowej Eskadry treningowej.
W Eskadrze Treningowej / 1PL w Warszawie, dokońca sierpnia 1939 r. jeden egzemplarz przebudowany na dwuster używano jako typ przejściowy do nauki w lotach nocnych, przed przejściem na typ P.11.
Egzemplarz o numerze 58.23 przebudowano w PZL na aerologiczny - do rozpoznania pogodowego i pomiarów meteorologicznych.
Łącznie zbudowano 50 egzemplarzy.
Samolot Lublin R-XIIIF był dwumiejscowym górnopłatem o konstrukcji mieszanej.
Kadłub kratownicowy spawany z rur stalowych, krytych płótnem, oraz blachą duralową w przedniej części kadłuba. Miał zamontowany zbiornik paliwa wyrzucany w locie.
Skrzydła drewniane dwudźwigarowe, nosek kryty sklejką, dalej płótnem. Mocowane do kadłuba piramidką i dwoma parami zastrzałów o przeroju kroplowym.
Usterzenie spawane z rur stalowych, kryte płótnem.
Podwozie stałe trójgoleniowe z płozą ogonową. Koła z owiewkami.
Załogę samolotu Lublin R-XIIIF stanowili pilot i strzelec-obserwator.
Silnik |
Skoda Wright J-5AB (gwiazdowy) |
Moc [KM]   |
220   |
Rozpiętość [m]   |
13,20   |
Długość [m]   |
8,45   |
Wysokość [m]   |
2,86   |
Powierzchnia nośna [mkw]   |
24,5   |
Masa własna [kg]   |
1033   |
Masa całkowita [kg]   |
1545   |
Prędkość maks. [km/h]   |
215   |
Pułap [m]   |
5 500   |
Źródła:
-
Jerzy B. CYNK, "Wrzesień 1939 - Siły lotnicze Polski i Niemiec", WKiŁ, Warszawa 1989
-
Andrzej GLASS, "Polskie konstrukcje lotnicze, tom I", wyd. Stratus 2004
-
Andrzej MORGAŁA, "Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939", Bellona Lampart, Warszawa 2003
|