Potez XXVB2

Francuski samolot bombowy w układzie półtorapłata. Następca samolotu Potez XXVII.

W stosunku do poprzednika miał zmienioną konstrukcję płatowca, oraz bardziej ekonomiczny i lżejszy silnik. Dawało to w efekcie lepsze parametry w locie.

W lotnictwie polskim były samoloty produkowane we Francji oraz w rodzimych zakładach.

Z Francji dostarczono 20 egzemplarzy tego samolotu. W tej liczbie był prawdopodobnie zawarty jeden egzemplarz wzorcowy w wersji B2 do wdrożenia produkcji seryjnej w ZMP&L w Lublinie.

Z ZMP&L dostarczono 50 samolotów w wersji B2.

Łącznie do polskiego lotnictwa dostarczono 70 samolotów w wersji B2.

Samoloty z Francji były przewożone frachtem morskim na trasie Cherbourg - Gdańsk. Ostatnie samoloty francuskiej produkcji dostarczono na przełomie lat 1927/28.

W ZMP&L produkcja licencyjnych Potez XXV trwała od 1931 r. do II. poł. 1932 r.

Samoloty Potez XXV B2 wprowadzano do jednostek już od 1928 roku. Były na pewno na stanie eskadr: 211 Eskadry Niszczycielskiej Nocnej i 211 Eskadry Bombowej.

Wersja XXV cieszyła się najlepszą opinią ze wszystkich zakupionych samolotów marki Potez.

Samoloty w wersji B2 podlegały w Polsce przebudowie. Modyfikacje dotyczyły amortyzatorów, wieżyczek bombardierskich, radiostacji, oraz wymiany rur wydechowych. W związku z zakończeniem resursów pierwotnych wersji silników zdecydowano się w latach trzydziestych na zastąpienie ich silnikami gwiazdowymi Bristol Jupiter VIIF od już nieużywanych PZL P.7a. Tak przebudowane samoloty otrzymały oznaczenie Potez XXV B2/BJ. Modernizację tę wykonywano w ZMP&L (w późniejszym czasie w już jako LWS), a tak zmodyfikowane samoloty były na stanie eskadr bojowych do marca 1939 roku.

Po wprowadzeniu do użytku samolotów PZL.23 Karaś samoloty Potez XXV B2 przeniesiono do szkół lotniczych i eskadr treningowych. We wrześniu 1939 roku były wykorzystywane bardzo rzadko. Dużą część pozostałych w użytku samolotów zostało po zakończeniu działań we wrześniu 1939 roku przechwyconych przez ZSRR i Niemcy.

Samolot Potez XXV B2 był jednosilnikowym dwumiejscowym półtorapłatem o konstrukcji drewnianej ze stałym podwoziem.

Kadłub kratownicowy drewniany, część silnikowa kryta blachą duraluminiową, środkowa sklejką, ogonowa płótnem. Grzbiet profilowany sklejką. Skrzydła drewniane dwudźwigarowe, noski kryte sklejką, reszta płótnem. Stojaki i słupki z rur duralowych.

Usterzenie drewniane kryte płótnem.

Podwozie dwugoleniowe z dzielonymi półosiami, amortyzatory gumowe, a po modyfikacji olejowo-powietrzne.

Śmigło dwułopatowe drewniane Ratier 242, lub Ratier 394. Potem stosowano śmigła polskiej produkcji Szomański CWK-2533.

Uzbrojenie strzeleckie stanowiły: jeden km pilota Vickers wz.09/18 kal.7,9 mm, oraz dwa km Vickers F obserwatora. Samolot mógł przenosić bomby o łącznym wagomiarze do 488 kg. Ponadto możliwe było przenoszenie dwóch bomb oświetlających VM-3. Na wyposażeniu był także celownik bombowy VM-3.

Na wyposażenie dodatkowe składały się m.in. :

• rakietnica sygnałowa Perkun
• fotokarabin wz. K-28
• radiostacja pokładowa RKL/D lub RKL/L
• zabudowany aparat fotograficzny z typów: F1, F2, KWF-30, KWF-70
• ręczny aparat fotograficzny KR
• reflektor pokładowy o mocy 500 W
• zdwojona prądnica pokładowa o mocy łącznej 2 x 500 W
• gaśnica pokładowa Knock Out wz. P10

Inne fotografie / ilustracje:

Wersja	B2	B2/BJ
Silnik	Lorraine Dietrich 12Eb (rzędowy, chłodzony wodą)	Bristol Jupiter VIIF (gwiazdowy, chłodzony powietrz.)
Moc [KM]	450	480
Rozpiętość [m]	14,20	14,20
Długość [m]	9,20	8,70
Wysokość [m]	3,50	3,50
Powierzchnia nośna [mkw]	51,4	51,4
Masa własna [kg]	1407-1490 (zależnie od przeznaczenia)	brak danych
Masa całkowita [kg]	2198-2544 (zależnie od przeznaczenia)	brak danych
Prędkość maks. [km/h]	177-193 (zależnie od przeznaczenia)	232
Prędkość wznosz. [m/s]	2,45-3,3 (zależnie od przeznaczenia)	brak danych
Pułap [m]	3 500 - 4 450 (zależnie od przeznaczenia)	7 300
Zasięg [km]	550	760

Źródła:

• Tadeusz CHWAŁCZYK, Andrzej GLASS, Biblioteczka Skrzydlatej Polski "Samoloty PWS", WKiŁ, Warszawa 1990
• Andrzej GLASS, Krzysztof CIEŚLAK "Barwa w lotnictwie polskim", tom I, WKiŁ Warszawa 1985
• Tadeusz KRÓLIKIEWICZ "Polski samolot i barwa", WMON, Warszawa 1990
• Andrzej MORGAŁA, "Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939", Bellona Lampart, Warszawa 2003
• Jerzy PAWLAK "Polskie eskadry w latach 1918-1939", WKiŁ , Warszawa 1989