Cywiński Stanisław

Urodził się w Iłży w 1884 roku. Szkołę średnią ukończył w Kijowie i tam też rozpoczął studia. Po pierwszym roku studiów przeniósł się na wydział Mechaniczny Politechniki Lwowskiej, który ukończył w 1906 roku. Po ukończeniu studiów odbył roczną praktykę w zawodową w szwajcarskich zakładach mechanicznych w Gerlafingen. Został tam wysoko oceniony i po zakończeniu praktyki dostał wysoką nagrodę pieniężną.

Uzyskane pieniądze pozwoliły mu na rozpoczęcie w 1910 roku budowy swego pierwszego samolotu wraz z Czesławem Zbierańskim. Była to wówczas pierwsza konstrukcja lotnicza zaprojektowana i zbudowana na terenach Polski i znana jest obecnie pod nazwą Zbierański i Cywiński.

Podczas IWŚ przebywał w Rosji, skąd powrócił do kraju w 1918 roku. Zaraz po powrocie został zatrudniony w Sekcji Żeglugi Napowietrznej w Ministerstwie Spraw Wojskowych. W 1920 roku objął stanowisko kierownika technicznego w Zakładach Mechanicznych Plage & Laśkiewicz w Lublinie. Stamtąd przeniósł się w 1925 roku do Podlaskiej Wytwórni Samolotów gdzie początkowo był kierownikiem biura konstrukcyjnego. W obydwu wytwórniach zaprojektował następujące samoloty i szybowce:

• Lublin-1 (szybowiec, brał udział w I Konkursie Ślizgowców w Białce w 1923 roku),
• Lublin-2 (szybowiec, brał udział w I Konkursie Ślizgowców w Białce w 1923 roku, konstruktor otrzynał za niego czwartą nagrodę),
• PWS-1 (opracowany wespół ze Zbigniewem Ciołkoszem i Aleksandrem Grzędzielskim, nie zakwalifikowany do produkcji seryjnej),
• PWS-3 (patent na belkowy kadłub),
• PWS-10 (myśliwski),
• PWS-21 (pasażerski),
• PWS-21 bis (pasażerski),
• PWS-24 (pasażerski, produkowany seryjnie).

W roku 1935 przeniósł się do Warszawy gdzie pracował jako szef montażu w Państwowych Zakłądach Lotniczych. Pod jego kierownictwem budowano ostanie serie samolotów myśliwskich P-11c, pierwsze serie rozpoznawczo-bombowych PZL-23 Karaś i myśliwskie P-24 na eksport.

Zmarł 25 września 1939 roku z powodu ran jakie odniósł podczas eksplozji pocisku podczas ratowania płonącego domu.

Źródła:

• Encyklopedia Popularna PWN, Warszawa 1995
• Jerzy R. KONIECZNY "Kronika lotnictwa polskiego 1241-1945", WKiŁ, Warszawa 1984
• Tadeusz CHWAŁCZYK, Andrzej GLASS, "Samoloty PWS", WKił, Warszawa 1990