PZL SM-2

Wielozadaniowy śmiglowiec polskiej konstrukcji, będący dużą modyfikacją śmigłowca Mil Mi-1 (PZL SM-1). Prace projektowe rozpoczęto w 1957 roku w zespole projektowym Jerzego Tyrchy w WSK Świdnik i trwały one aż do 1959 roku. Początkowo śmigłowiec oznaczono jako S-2. Dopiero w trakcie prac projektowych zmieniono nazwę konstrukcji na SM-2.

Idea powstania tak rozbudowanej modyfikacji śmigłowca Mi-1 miała żródło w zmianie niekorzystnego układu foteli w kabinie śmigłowca. Fotel pilota był zamocowany centralnie do kierunku lotu co powodowało, że nikt nie mógł siedzieć obok niego. Aby zmienić taki układ rozkładu foteli należało poważnie przekonstruować kadłub konstrukcji źródłowej.

Z oryginalnej konstrukcji wzięto układ napędowo-nośny, oraz część belki ogonowej i podwozie główne. Prototyp wykonał swój pierwszy lot w 1959 roku w Świdniku. Produkcję rozpoczęto w 1961 roku. SM-2 produkowano w głównie w wersji sanitarnej, pasażerskiej i łącznikowej.

Śmiglowiec nie był lubiany przez pilotów z powodu osiągów słabszych niż w SM-1. Po badaniach w Instytucie Lotnictwa stwierdzono że główną przyczyną słabszych parametrów jest niewłaściwy kształt wlotu powietrza do gaźnika. Przeróbek gaźnika dokonano tylko w pojedynczych egzemplarzach SM-2.

Łączna produkcja wyniosła 85 egzemplarzy. Zamówienia realizowano dla lotnictwa wojskowego i cywilnego, które zaopatrywało w ten typ śmiglowca głównie zespoły lotnictwa sanitarnego. Oprócz zamówień krajowych sprzedano także kilka egzemplarzy do Czechosłowacji.

Ostatnie egzemplarze zostały spisane ze stanu użytkujących je polskich jednostek w 1979 roku.

SM-2 był klasyczną konstrukcją jednowirnikową z wirnikiem ogonowym. Wirnik nośny początkowo miał konstrukcję mieszaną (metalowo-drewnianą), a w końcowych wersjach wprowadzono do produkcji łopaty całkowicie metalowe. Śmigło ogonowe miało konstrukcję drewnianą i było kryte tkaniną. Kadłub składał się z kratownicy spawanej ze stalowych rur i pokrytej blachą duralową , do której to kratownicy była mocowana kabina załogi. Belka ogonowa miała konstrukcję półskorupową całkowicie metalową, z pracującym poszyciem. Belka końcowa miała konstrukcję skorupową, całkowicie metalową, z pracującym poszyciem. Podwozie stałe trójkołowe (podwozie przednie - 1 koło, główne - 2 koła). Dodatkowo do belki ogonowej była na stałe zamocowana płoza ogonowa, chroniąca śmigło ogonowe przed zniszczeniem. Załogę śmigłowca stanowił pilot i nawigator oraz trzech pasażerów. W wersji sanitarnej w kabinie było miejsce dla pilota, lekarza oraz chorego na noszach.

Inne fotografie / ilustracje:

Silnik	gwiazdowy AI-26W
Moc [KM]	575
Średnica wirnika [m]	14,30
Długość z wirującymi wirnikami [m]	16,90
Długość (bez wirników) [m]	12,08
Masa własna (odmiana pasażerska) [kg]	1925
Masa całkowita [kg]	2550
Prędkość maks. [km/h]	170
Zasięg [km]	310

Źródła:

• nn, "Wizerunek polskich skrzydeł", KAW, Poznań 1986
• Andrzej GLASS, "Polskie skrzydła", Interpress, Warszawa 1984
• Jerzy GRZEGORZEWSKI, "TBiU nr 38 Śmigłowiec Mi-1", WMON, Warszawa 1975
• Multimedialna Encyklopedia Lotnictwa Wojskowego, Bellona, Warszawa 1998
• Ryszard Kaczkowski, "Lotnictwo w działaniach na morzu", WMON, Warszawa 1986
• Ryszard WITKOWSKI, "Wiropłaty w Polsce", WKiŁ, Warszawa 1986
• Tadeusz KRÓLIKIEWICZ "Polski samolot i barwa", WMON, Warszawa 1990
• Zbiory własne autora, Muzeum Lotnictwa Polskiego, Kraków 2000
• Zbiory własne autora, Muzeum Sił Powietrznych, Dęblin 2012