Fokker F-VIIa/1m

Holenderski samolot pasażerski.

Opracowany jako samolot dla sześciu pasażerów przez H.Rethl'a. Prototyp oblatano w kwietniu 1924 r.

Poprawiony przez H.Grase na maszynę ośmioma miejscami pasażerskimi. Tę wersję oblatano 12 marca 1925 r. Jeszcze w tym samym roku wprowadzono go do produkcji i sprzedano do linii lotniczych.

W Holandii zbudowano 42 samoloty tej wersji. Następnie zdecydowano się na produkcję wyłącznie wersji trójsilnikowej F-VII/3m.

Samoloty te miały dobrą opinię. Użytkowano je w dużych ilościach w Holandii, Szwajcarii, Francji i USA. W Szwajcarii ostatni egzemplarz został wycofany z użytku dopiero w 1948 r.

W 1928 r. zamówiło samoloty tej wersji polskie przedsiębiorstwo lotnicze "Aero", w miejsce starszych samolotów Farman F-70. 27. listopada 1928 r. przyleciały do Polski pierwsze trzy egzemplarze. W grudniu tego samego roku dostarczono lotem dalsze trzy maszyny. Na życzenie zamawiającego w samolotach były zamontowane silniki PZ Skoda Lorraine Dietrich LD-12Eb.

Z racji słabej kondycji finansowej przedsiębiorstwa "Aero", od pierwszego stycznia 1929 r. samoloty te zostły przejęte przez PLL "Lot". Dostały następujące znaki rejestracyjne P-POZM, -POZN, -POZO, -POZP, -POZR, -POZS. Fragment rejestracji "P-POZ ..." odnosił się do Poznania.

W drugiej połowie 1929 r. z powodu zmiany systemu rejestracji lotniczej, samoloty te dostały nowe znaki rejestracyjne SP-AAM, -AAN, -AAO, -AAP, -AAR, -AAS.

W trakcie eksploatacji w PLL "Lot", w samolotach tych dokonano kilku modyfikacji.

W 1930 r. dodano boczne okna w kabinie załogi. w latach 1931, 1932 wymieniono śmigła na metalowe (w każdym roku na trzech samolotach). Standardowe koła podwozia zmieniono na większe (1931 r.). W latach 1932-33 wyposażono kolejno wszystkie egzemplarze w radiostacje.

Najpoważniejszą przeróbką była wymiana silników LD-12Eb na silniki Jupiter VIIF. Była spowodowana dużymi kosztami aksplatacyjnymi silników LD-12Eb. Dokumentację do tej zmiany przygotował Z.Elżanowski z biura technicznego PLL "Lot".

Wymianę silników zrealizowano w 1935 r. w Warsztatach PLL "Lot". W tym samym roku, dodano jeszcze hamulce do kół, światła pozycyjne, oraz po dwie race oświetlające na końcówkach skrzydeł.

W 1936 r. egzemplarz SP-AAM przebudowano specjalnie do lotów z dziećmi. W tym samolocie było dziesięć miejsc pasażerskich dostosowanych dla dzieci. W tym samym roku SP-AAP, przebudowano na samolot szkoleniowy do lotów bez widoczności. Pozostałe cztery samoloty, do 1938 r. były traktowane jako rezerwowe do dodatkowych lotów na terenie kraju.

Początkowe na jedną godzinę lotu, poświęcano 20 godzin obsługi naziemnej (obsługa bieżąca, konserwacje, remonty). Pod koniec eksploatacji w PLL "Lot", liczba godzin obsługi wzrosła do 36 godzin na jedną godzinnę lotu. Każdy z sześciu samolotów wylatał średnio 3100 godzin.

Samoloty te w PLL "Lot", latały w okresie 02.01.1929 - 08-05.1936. Przez cały czas miały opinię samolotu statecznego i wytrzymałego, o dobrych własnościach pilotażowych. Latały na trasach krajowych i zagranicznych.

Wszystkie polskie samoloty F-VIIa/1m były od początku uznawane jako rezerwa mobilizacyjna lotnictwa wojskowego. Miały nadane numery wojskowe: 70.29-31, oraz 70.33-35. W roku 1938 odkupiono od PLL "Lot" trzy z nich (na pewno 70.29,70.34, SP-AAO, -AAS, -AAR). Były one używane do szkolenia radiowo-nawigacyjnego, głównie w CWL w Dęblinie.

Samolot Fokker F-VIIa/1m był dziesięciomiejscowym samolotem o konstrukcji mieszanej w układzie górnopłata.

Kadłub spawany z rur stalowych, kryty płótnem. Pasażerowie mieli ogrzewaną kabinę wraz z toaletą.

Podwozie stałe, dwukołowe wraz z płozą ogonową z amortyzacją ze sznura gumowego.

Skrzydła drewniane, kryte sklejką.

Załogę samolotu Fokker F-VIIa/1m stanowili dwaj piloci. Samolot zabierał ośmiu pasażerów.

Inne fotografie / ilustracje:

Silnik	Lorraine Dietrich LD-12Eb (rzędowy)	Bristol Jupiter VIIF (gwiazdowy)
Moc [KM]	450	485
Rozpiętość [m]	19,31	19,31
Długość [m]	15,00	14,55
Wysokość [m]	3,9	3,9
Powierzchnia nośna [mkw]	58,5	58,5
Masa własna [kg]	1970	2050
Masa całkowita [kg]	3500	3600
Prędkość maks. [km/h]	188	204
Prędkość wznosz. [m/s]	3,0	3,2
Pułap [m]	3 600	3 800
Zasięg [km]	900	900

Źródła:

• Andrzej GLASS, "Polskie konstrukcje lotnicze, tom III", wyd. Stratus 2008
• Andrzej MORGAŁA, "Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939", Bellona Lampart, Warszawa 2003
• Adam JOŃCA, "Barwa w lotnictwie polskim", tom II, WKiŁ Warszawa 1985
• Tadeusz KRÓLIKIEWICZ "Polski samolot i barwa", WMON, Warszawa 1990
• Mieczysław MIKULSKI, Andrzej GLASS, "Polski transport lotniczy 1918-1978"
• John STROUD, "European Transport Aircraft since 1910", Putnam, London 1966