Junkers Ju 52/3mge

Niemiecki samolot pasażerski.

Opracowany w 1929 roku przez inż. E.Zindel'a z zakładów Hugo Junkersa. Podczas jego projektowania korzystano z doświadczeń zdobytych przy opracowywaniu i podczas użytkowania samolotów W.33/34 i G.31.

Jednosilnikowy prototyp Ju 52ba został oblatany 13 października 1930 roku. Służył on tylko do transportu towarów. Oprócz tej maszyny wyprodukowano w serii próbnej jeszcze sześć innych egzemplarzy różniących się typem zamontowanego silnika. Niedługo potem zaczęto stosować również oznazenie Ju 52/1m.

W 1931 roku boliwijskie towarzystwo lotnicze Lloyd Aero Boliviano zamówiło dwóch egzemplarzy, z których każdy był napędzany trzema silnikami. Przebudowano w tym celu siódmy egzemplarz z serii próbnej. Dostawę dwóch egzemplarzy zrealizowano w 1932 roku. Oprócz dobrych osiągów, miały one jako poszycie użytą charakterystyczną dla późniejszej produkcji blachę falistą.

Prezentacja trzysilnikowego samolotu na wystawie lotniczej w Paryżu cieszyła się dużym zainteresowaniem. Ta wersja samolotu dostała oznaczenie Ju 52/3m.

Deutsche Lufthansa użytkowała najwięcej tych maszyn (252 samoloty), drugim towarzystwem lotniczym po niemieckiej firmie były francuskie linie lotnicze (113 maszyn).

Produkcja była uruchomiona w zakładach macierzystych Junkersa w Dessau, oraz licencyjnie w zakładach w Lipsku. Do II WŚ wyprodukowano ok. 1600 tych samolotów wszystkich wersji. Do zakończenia produkcji w 1944 roku, zeszło z linii produkcyjnej 4835 egzemplarzy.

Po II WŚ wznowiono produkcję we Francji pod nazwą AAC-1 Toucan (400 egz.) i w Hiszpanii jako CASA-352 (170 egz.)

Polska zamówiła przed II WŚ tylko jeden egzemplarz tego samolotu, w wersji Ju 52/3mge (nr fabr. 5588) napędzanego silnikmi Bristol Pegasus VI . Samolot był zaproponowany przez wytwórnię Junkersa w ramach wymiany za dziewięć starszych maszyn typu Junkers F-13.

Transakcję zatwierdzono w listopadzie 1936 roku. Samolot zarejestrowano 16 listopada 1936 roku jako SP_AKX. Od stycznia 1937 roku latano nim już w liniach PLL "Lot". Obsługiwał przeważnie trasy do Berlina, Salonik, i Rzymu.

We wrześniu 1939 roku samolot ewakuowano do Bukaresztu. Wylot odbył się 12 września z Żabczyc k.Pińska, a pilotem był Stanisław Płonczyński. W Bukareszcie samolot został fikcyjnie sprzedany liniom "Imperial Airways" (G-AGAF).

Przed planowanym wylotem do Turcji został jednak internowany przez władze rumuńskie.

Ten typ samolotu pilotowali także polscy piloci po zakończeniu II WŚ, podczas rozprowadzania tych maszyn jako zdobyczy wojennych między aliantami. Jednostką odpowiedzialną za to zadanie była m.in. Enemy Aircraft Separation Unit (z bazą Fuhlsbuttel k.Hamburga).

W jej składzie przeważali piloci polscy. M.in. byli tam: kpt.Karol Pniak, mjr Marian Chełmecki, por. Dobrzyński, por. Nawarski, sierż. Kaniok i inni. Samoloty były rozprowadzane w okresie grudzień 1945 - lipiec 1946 do Brize Norton, Amsterdamu, Brukseli, oraz Kbely.

Na terenie Wielkiej Brytanii samoloty te rozprowadzali także polscy piloci ferry służący w No.20 MU, oraz 2.F.P.P.

Samolot Junkers Ju 52/3mge był trójsilnikowym dolnopłatem o konstrukcji całkowiecie metalowej ze stałym podwoziem.
Kadłub kratownicowy kryty blachą falistą. Przednia część kryta gładką blachą duralową.
Skrzydła wolnonośne o profilu dwuwypukłym podzielony na centropłat i płaty nośne. Kryty blachą falistą.
Usterzenie wielodźwigarowe pokryte blachą falistą.
Podwozie stałe trójgoleniowe.

Inne fotografie / ilustracje:

Silnik (dwa)	Bristol "Pegasus VI" (gwiazdowy)
Moc [KM]	775
Rozpiętość [m]	29,25
Długość [m]	18,9
Wysokość [m]	5,3
Powierzchnia nośna [mkw]	110,5
Masa własna [kg]	3 400
Masa całkowita [kg]	10 500
Prędkość maks. [km/h]	280
Prędkość wznosz. [m/s]	4
Pułap [m]	4 700
Zasięg [km]	1350

Źródła:

• Andrzej MORGAŁA, "Polskie samoloty wojskowe 1939-45", WMON, Warszawa 1976
• Benedykt KEMPSKI, "TBiU nr 142 Samolot transportowy Junkers Ju 52/3m", WMON, Warszawa 1991
• Mieczysław MIKULSKI, Andrzej GLASS, "Polski transport lotniczy 1918-1978"
• Adam JOŃCA, "Barwa w lotnictwie polskim", tom III, WKiŁ Warszawa 1985