Szczerbakow Szcze-2

Radziecki dwusilnikowy samolot transportowy.

Zaprojektowany przez A.J.Szczerbakowa w 1941 roku na podstawie zapotrzebowania na mały samolot transportowy.

Początkowo samolot był nazywany jako TS-1. Napęd stanowiły dwa silniki małej mocy M100E (145 KM każdy). Dopiero w późniejszym czasie (przed wdrożeniem do produkcji) zmieniono nazwę na Szcze-2.

Prototyp oblatano pod koniec 1942 roku, a pierwsze seryjne egzemplarze dostarczono do jednostek w 1943 roku.

Samolot mógł lądować w przygodnym terenie. Można było go pilotować nawet z jednym wyłączonym silnikiem. Podłoga była wzmocniona do przewozu ładunków o dużej masie własnej (np. silników lotniczych).

Samolot produkowano w następujących wariantach:

• transportowej do przewożenia ładunków (900-1150 kg)
• sanitarnej (przewóz 11 chorych na noszach)
• desantowej (8-10 spadochroniarzy)
• szkolnej (dla nawigatorów i radiooperatorów)

Na samolotach tych były realizowane loty dostawcze do jednostek frontowych, oraz zaopatrzenie dla oddziałów partyzanckich działających za linią frontu.

Polscy lotnicy zetknęli się po raz pierwszy z tym typem samolotu podczas szkolenia radionawigacyjnego w 1944 roku w Wojskowej Szkole Nawigatorów Lotniczych w Czkałowie.

W Polsce używano łącznie pięciu egzemplarzy samolotów tego typu.

W lutym 1945 roku dostarczono pierwszy egzemplarz Szcze-2 do 13. Samodzielnego Pułku Lotnictwa Transportowego. Był tam używany do maja tego samego roku.

Cztery następne egzemplarze dostarczono w marcu 1945 roku. Dwa z nich skierowano do 15.Samodzielnego Zapasowego Pułku Lotniczego. Pozostałe dwa samoloty wpisano na stan Wojskowej Szkoły Pilotów w Dęblinie.

Samoloty dostarczone do Dęblina były dostarczone lotem z Czkałowa. Pilotami byli instruktorzy radzieccy, a na pokładach tych maszyn był ładunek w postaci pomocy szkoleniowych i sprzętu do nauki nawigacji lotniczej, bombardowania i strzelania w powietrzu.

Począwszy od sierpnia 1945 r. wszystkie pięć egzemplarzy Szcze-2 zebrano w Dęblinie.

Używano ich do nauki nawigacji lotniczej, oraz szkolenia radiotelegrafistów lotniczych. Szkolono na nich skoczków spadochronowych do skoków grupowych. Ponadto realizowano zadania transportowe na potrzeby wojska.

Pierwszy grupowy skok spadochronowych pokazano oficjalnie 21 czerwca 1945 r. w Dęblinie.

Wersja szkolna samolotu Szcze-2 używanego w LLP miała na wyposażeniu:

• radiopółkompas RPK-10
• radiopółkompas RPK-2
• radiostację RSB-3bis

Jesienią 1946 r. trzy egzemplarze Szcze-2 zostały mocno uszkodzone w wyniku wystąpienia huraganu. Skreślono je ze stanu, pozostawiając w użytku dwa pozostałe egzemplarze.

Ostatni egzemplarz skreślono ze stanu w październiku 1947 r.

Numery używanych Szcze-2 w lotnictwie polskim: 13-947, 15-947, 18-947, 51-947, 61-947.

Samolot Szcze-2 był dwusilnikowym zastrzałowym górnopłatem o konstrukcji całkowicie drewnianej.
Kadłub półskorupowy, całkowicie drewniany.
Skrzydła drewniane z klapami do lądowania.
Ster kierunku podwójny.
Podwozie klasyczne stałe.

Inne fotografie / ilustracje:

Silnik (dwa)	M100E (gwiazdowy)
Moc [KM]	145
Rozpiętość [m]	20,484
Długość [m]	14,27
Wysokość [m]	3,82
Powierzchnia nośna [mkw]	63,88
Masa własna [kg]	2270
Masa całkowita [kg]	3400
Prędkość maks. [km/h]	154
Pułap [m]	3 000
Zasięg [km]	640

Źródła:

• Andrzej MORGAŁA, "Polskie samoloty wojskowe 1939-45", WMON, Warszawa 1976
• Tadeusz KRÓLIKIEWICZ, "Polski samolot i barwa", WMON, Warszawa 1990