Tytułem wstępu

Temat udziału jednostek lotniczych Brytyjskiej Floty jest spotykany w niewielu pozycjach książkowych. Być może z racji większego procentowo udziału morskich jednostek lotniczych US Navy i jednostek lotniczych US Marines w Azji Wschodniej. Inną przyczyną było także prowadzenie wojny w Europie.

Powody te (i inne) są w różnym stopniu akcentowane - zależnie od podejmującego ten temat autora. Jako że interesuje mnie głównie temat lotniczy (i modelarski), to też na nim się skupię.

Lotniska FAA na potrzeby Eastern Fleet, używane do końca 1943 r.
na podstawie: Mackay Ron, "Britain's Fleet Air Arm in World War II", Schiffer, 2005
(kliknij w mapę aby uzyskać powiększenie)

W latach 1940-41 Brytyjska Flota ograniczyła się głównie do operacji w rejonie Morza Czerwonego i Oceanu Indyjskiego.

Pod koniec 1941 r. sformowano zespół "Force Z", składający się z dwóch pancerników (HMS Prince of Wales, HMS Repulse) i jednego lotniskowca (HMS Indomitable). Zostały one skierowane do Singapuru.

Pancerniki przybyły do Singapuru pierwsze, a HMS Indomitable był w trakcie rejsu powrotnego po remoncie w Norfolk. Japońskie samoloty wykazały się w tym czasie dużą skutecznością, zatapiając obydwa pancerniki.

HMS Indomitable został zawrócony do portu Aden, gdzie zdał na ląd posiadane samoloty Fairey Fulmar i Albacore, zabierając 50 samolotów Hurricane do obrony wyspy Java. W lutym 1942 r. wykonano jeszcze jedną dostawę tego rodzaju, po której na pokład lotniskowca przyjęto z powrotem zdane wcześniej eskadry lotnictwa morskiego.

HMS Indomitable został następnie dołączony do zespołu Eastern Fleet z bazą na Malediwach. Zespół ten miał w składzie pięć pancerników i łącznie trzy lotniskowce (HMS Indomitable, HMS Victorius i HMS Hermes).

Na Cejlon dostarczono w tyn czasie trzy dywizjony FAA : 788. Sqn (Swordfish),803. Sqn (Fulmar), 806. Sqn (Fulmar).

HMS Hermes przebazowano w kwietniu 1942 r. do Trincomalee / Cejlon. Do zespołu dołączył w tym czasie HMS Formidable z dwoma dywizjonami FAA na pokładzie: 827. Sqn (Albacore), 888. Sqn (Martlet II).

9 kwietnia 1942 r. został zatopiony HMS Hermes. Lotniskowiec ten nie miał w tym czasie na pokładzie żadnego dywizjonu lotniczego. Po zatopieniu HMS Hermes, wyłączono ze składu Eastern Fleet HMS Indomitable. Został on skierowany do Bombaju.

W tym czasie dywizjony FAA stacjonowały na lotniskach RAF. Dopiero od początku września rozpoczęto stopniowe przejmowanie części lotnisk RAF na potrzeby FAA. Lotnisko Katukurunda na Cejlonie przemianowano na HMS Ukassa. Znajdował się tam Repair Yard And Reserve Aircraft Storage Faculity.

Od pierwszego października tego samego roku przejęto bazę Coimbator mianując ją na HMS Garuda. Funkcjonował tam punkt montażowy i magazyn samolotów.

1 lutego 1943 r. przejęto na Cejlonie kolejne lotnisko Puttalan (HMS Rajaliva). Dostosowano je do dywizjonów bez przydziału na lotniskowce i jako punkt magazynowania samolotó rezerwowych.

Od września 1943 r. przejęto bazę lotniczą Columbo Racecourse mianując ją jako HMS Bherunda. Została siedzibą Fleet Requirements Unit. Posiadała na wyposażeniu infrastrukturę do montażu samolotów.

Bazy te były tworzone głównie jako zaplecze działające na potrzeby bazy sił morskich Trincomalee na Cejlonie.

Spis baz:

• Singapur
• Trincomalee / Cejlon
• Katukurunda / Cejlon (HMS Ukassa)
• Puttalan / Cejlon (HMS Rajaliva)
• Columbo Racecourse (HMS Bherunda)
• Coimbator (HMS Garuda)

Spis lotniskowców:

• HMS Indomitable
• HMS Victorius
• HMS Hermes
• HMS Formidable

Jednostki lotnicze:

• 788. Sqn FAA (Fairey Swordfish)
• 803. Sqn FAA (Fairey Fulmar)
• 806. Sqn FAA (Fairey Fulmar)
• 827. Sqn FAA (Fairey Albacore)
• 888. Sqn FAA (Grumman Martlet II)

Użyte materiały źródłowe:

• Mackay Ron, "Britain's Fleet Air Arm in World War II", Schiffer, 2005
• Mackay Ron, "Fleet Air Arm - British Carrier Aviation", Squadron/Signal Publications Inc. 2001