Modelarstwo Pawła Piwońskiego
 
     
  Dokumentacja | Narzędzia | Techniki | Galerie | Projekty | Nowości | Linki | Prawa autorskie

 
     
   
 
 
     
 

Pammukale i Hierapolis

Podczas jednej z kilku wycieczek wykupionej w lokalnym biurze turystycznym, odwiedziłem Pammukale. Jest to turecka nazwa starożytnego świętego miasta Hierapolis.

Hierapolis - Pammukale

Przystanek w górach Taurus

foto: © Paweł Piwoński 2014

Powstało ono w 190 r. pne. z woli jednego ze spadkobierców Aleksandra Wielkiego, króla Pergamonu Eumenesa II w rejonie ówcześnie znanym jako Frygia.

Hierapolis - Pammukale

Brama południowa

foto: © Paweł Piwoński 2014

Swoją świętą nazwę uzyskało z powodu odprawiania w nim święta Letoia ku czci bogini Leto. Była to lokalna nazwa bogini Kybele (znana jako matka bogów). Należy jednak zauważyć, iż podobną nazwę w starożytności miało także kilka innych miast zakwalifikowanych jako święte. Z tego też powodu zdarzają się częste pomyłki. Wspommnę tylko że najbardziej znane Hierapolis znajduje się w obecnej północnej Syrii.

Hierapolis - Pammukale

Pozostałości zabudowy przy bramie południowej

foto: © Paweł Piwoński 2014

We frygijskim Hierapolis za czasów panowania greckiego, wzniesiono także świątynię Apollona Lairbenosa. Miasto to opisywał dość dokładnie Strabon. Wiele z obecnych pozostałości jest potwierdzeniem treści tekstów tego starożytnego podróżnika.

Hierapolis - Pammukale   Hierapolis - Pammukale

Pozostałości muru

foto: © Paweł Piwoński 2014

Charakterystycznym elementem miasta, są istniejące do dziś wapienne trawertyny tworzące naturalne wapienne baseny z wodą z gorących źródeł. Dzięki nim w czasach starożytnych miasto uznawano także za miejsce uzdrowiskowe.

Hierapolis - Pammukale

Pozostałości starej budowli przed amfiteatrem (nie znalazłem jakiegokolwiek opisu)

foto: © Paweł Piwoński 2014

W czasach ekspansji rzymskiej zostało ono przejęte przez Rzym. Mając lokalizację blisko ważnych ówczesnych szlaków handlowych, było rozwijającym się ośrodkiem.

Hierapolis - Pammukale

Pozostałości kościoła na północ od amfiteatru

foto: © Paweł Piwoński 2014

Za czasów panowania cesarza Tyberiusza zostało przebudowane (lata 14-37 r ne.). Zbudowano tu rzymski amfiteatr (na ok. 9700 ludzi), świątynię Plutona (z wejściem do jaskini znanej jako tzw. "bramy piekieł"). Powstała także nekropolia rzymska.

Hierapolis - Pammukale   Hierapolis - Pammukale

Głowice kolumn leżące przy amfiteatrze

foto: © Paweł Piwoński 2014

Duży przepływ ludności z przyległych regionów był widoczny we wpływach jakie kształtowały ówczesne wyznania. W mieście aż do I w. ne. można było znaleźć znaczące wpływy religii chrześcijańskich i judaistycznych.

Hierapolis - Pammukale   Hierapolis - Pammukale

Hierapolis - Pammukale

Amfiteatr

foto: © Paweł Piwoński 2014

W 535 r. ne. Hierapolis zostało mianowane jako metropolis regionu Phrygia Palatiana Secunda.

Hierapolis - Pammukale

Martynium Św.Filipa

foto: © Paweł Piwoński 2014

Podczas wojen toczonych z Persami w latach 602-623 ne. ograbiły je wojska perskie. Podaje się że mogło to wystąpić ok. 616 r. ne., kiedy zasięg działań wojennych objął dużą część Azji Mniejszej.

Hierapolis - Pammukale

Pozostałości bazyliki z pilastrami

foto: © Paweł Piwoński 2014

Po tym okresie Hierapolis straciło swe poprzednie znaczenie i nie traktowano go jako istotnego ośrodka. Sugeruje się także że najbliższe trzęsienie ziemi jakie wystąpiło po 616 r. ne. mogło także wpłynąć na zmniejszenie znaczenia miasta.

Hierapolis - Pammukale

Pozostałości domu w stylu jońskim

foto: © Paweł Piwoński 2014

W VII i VIII w. ne. Hierapolis było znane jako centrum ikonoklastów. W tym czasie często penetrowały je także wojska arabskie. W IX w. zaczęła być zauważalna obecność migrujących ludów turkmeńskich pod wodzą Seldżuków. W XI w. dołączono je do sułtanatu ze stolicą w Izniku.

Hierapolis - Pammukale

Pozostałości po świątyni Apollina

foto: © Paweł Piwoński 2014

Historycy wspominają o pojawieniu się w Hierapolis ochotników z trzeciej krucjaty w 1190 r. Podejrzewa się, że w tym czasie mogło ono być na krótki czas opuszczone. W mieście znaleziono zabudowę z XII w. i pierwszej poł. XIII w.

Hierapolis - Pammukale   Hierapolis - Pammukale

Hierapolis - Pammukale

Nimfeum

foto: © Paweł Piwoński 2014

W 1206 r. miasto zostało przejęte na zasadzie wasalnej przez ludy turkmeńskie. Przypuszczalnie w 1259 r. mogło być pod całkowitym władaniem plemion turkmeńskich. Należy mieć na uwadze, że nie wszystkie źródła historyczne podają tę datę jako pewną informację.

Hierapolis - Pammukale   Hierapolis - Pammukale

Ruiny starożytnych zabudowań od strony trawertynów

foto: © Paweł Piwoński 2014

Znaleziska archeologiczne potwierdzają opuszczenie miasta ok. 1390 r. Przyjęto że było ono na pewno zamieszkane w 1385 r., oraz że w tym czasie nie było już w nim biskupów. Od XV w. było ono tymczasowo zamieszkiwane przez przypadkową ludność. Jeszcze w XVII w. odwiedzali je zachodni podróżnicy.

Hierapolis - Pammukale

Ruiny katedry położonej od strony wejścia północnego

foto: © Paweł Piwoński 2014

Regularne prace wykopaliskowe trwające do dziś, rozpoczęto dopiero w 1957 r. pod kierunkiem Paolo Verzone. Obecnie miasto jest atrakcją turystyczną tego regionu Turcji.

Hierapolis - Pammukale   Hierapolis - Pammukale

Hierapolis - Pammukale   Hierapolis - Pammukale

Ruiny starożytnych zabudowań przy muzeum

foto: © Paweł Piwoński 2014

Hierapolis - Pammukale

Ruiny starożytnego fortu przy trawertynach

foto: © Paweł Piwoński 2014

Hierapolis - Pammukale

Naturalnie utworzone trawertyny

foto: © Paweł Piwoński 2014

Hierapolis - Pammukale   Hierapolis - Pammukale

Hierapolis - Pammukale

Widok na "bawełnianą" dolinę

foto: © Paweł Piwoński 2014

Hierapolis - Pammukale

Kanał doprowadzający wodę do sztucznych trawertynów

foto: © Paweł Piwoński 2014

Hierapolis - Pammukale   Hierapolis - Pammukale

Hierapolis - Pammukale

Sztuczne trawertyny

foto: © Paweł Piwoński 2014

Hierapolis - Pammukale   Hierapolis - Pammukale

Hierapolis - Pammukale

Widok na "bawełniane" wapienne zbocze (trasa turystyczna)

foto: © Paweł Piwoński 2014

Hierapolis - Pammukale   Hierapolis - Pammukale

Hierapolis - Pammukale   Hierapolis - Pammukale

Roślinność na "bawełnianym" zboczu

foto: © Paweł Piwoński 2014

Linki do pozostałych miejsc:

Materiały źródłowe:

  • Witold Korsak, "Turcja", Wydawnictwo Pascal, Bielsko-Biała 2012
  • Yasal Yilmaz, "Ancient Cities of Turkey", YEM Yayin, Istambul January 2014
  • Paul Arthur, "Byzantine and Turkish Hierapolis(Pammukale)", Yayinlari, Istambul 2006

Tekst i zdjęcia: Paweł Piwoński

 
     
 
 
     
  14.09.2019 © Modelarstwo PawłaP