|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dokumentacja | Narzędzia | Techniki | Galerie | Projekty | Nowości | Linki | Prawa autorskie | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
37 mm Bofors wz.36, First to Fight, skala 1:72
Historia powstania, użycie bojowe i eksportPo zakończeniu I WŚ, w połowie lat 20-tych XX w. powstała potrzeba posiadania dobrych dział przeciwpancernych. W Polsce kilkakrotnie podejmowano próby opracowania takiej broni, odpowiadającej wymaganiom polskiej armii. Niestety próby prototypowych egzemplarzy 47 mm działa ppanc. wz.1925 - opracowanego i wyprodukowanego w Zakładach Amunicyjnych "Pocisk" - nie wypadły zachęcająco. Testy zakupionych brytyjskich działa ppanc. także nie dały pozytywnych wyników. Z tej racji zawnioskowano o zakup skutecznego dedykowanego lekkiego działa przeciwpancernego dla jednostek piechoty. Po wizycie w Szwecji w kwietniu 1935 r., zdecydowano o zakupie lekkiego działa ppanc Bofors L/45 kal. 37 mm. W sierpniu 1935 roku przeprowadzono testy na poligonie w Brześciu nad Bugiem. W listopadzie tego samego roku podpisano z firmą Bofors umowę na zakup 300 dział. Dalsze egzemplarze miały być produkowane na licencji w Polsce. W polskiej nomenklaturze przyjęto nazwę armata przeciwpancerna wz.36. Jeszcze w sierpniu 1935 roku opracowano wstępne zapotrzebowanie na ten rodzaj broni w jednostkach piechoty. Na lata 1936-38 przewidywano wdrożenie dział w I etapie. II etap obejmował zaopatrzenie jednostek rezerwy. Łącznie określono zapotrzebowania na 684 działa ppanc. w dwóch pierwszych etapach. Po korekcie dokonanej przez Główny Inspektorat Sił Zbrojnych i Sztab Główny WP dodano jeszcze III (782 działa) i IV etap (1572 działa). Oprócz podstawowej odmiany dla jednostek piechoty, opracowano w Polsce odmianę czołgową wz.37 (dla czołgów 7TP) i odmianę forteczną wz.38. Pierwsze 10 armat wyprodukowanych w kraju zostało dostarczonych do Polski w częściach. Montowano je w Pruszkowie. Drugi zakład produkcyjny był w Zawierciu. Poddostawcy poszczególnych komponentów dział licencyjnych pochodzili z kraju. Ze Szwecji ściągano jedynie sprężyny. Amunicja do działa wz.36 była produkowana w dwóch zakładach w Skarżysku i Kraśniku. Planowano uruchomienie produkcji amunicji w trzecim zakładzie w Jawidzu k.Lubartowa. Polskie egzemplarze licencyjne posiadały zmniejszony rozstaw kół, oraz mniejszą średnicę kół i zastosowanie pełnych kół zamiast szprychowych. Stosowano trzy rodzaje amunicji:
Pierwsze armaty wyprodukowane w Szwecji dotarły do polskich jednostek w styczniu 1937 r. Pierwsze egzemplarze licencyjne pojawiły się na stanie pułków w marcu tego samego roku. Produkcja licencyjna była relizowana do wybuchu II WŚ w czterech seriach: I seria - 150 egz., II - 200 egz., III - 329+30 egz., IV - planowana na 350 egz. (na pewno dostarczono ok. 190 dział). Na dzień 1 września 1939 roku dostarczono do pułków ok. 1200 armat ppanc wz.36. Aby podtrzymać niskie koszta produkcji armat, MSWojsk dało pozwolenie na eksport armat ppanc. wz.36. Rumunia zakupiła 94 armaty, a do połowy 1940 roku planowano dostarczyć 30 + 132 armaty. Wielka Brytania miała także zakontraktowany zakup 150+130 armat do połowy 1940 r. Egzemplarze dostarczone do Wielkiej Brytanii były tam użytkowane pod oznaczeniem Ordnance QF 37 mm Mk.I. Po kampanii wrześniowej Niemcy miały w posiadaniu pewną liczbę zdobycznych egzemplarzy armaty wz.36. W ich spisach była ona oznaczana jako 3,7 cm Pak 36(p). Rumunia zakupiła w Niemczech 556 armat Bofors kal.37 mm, gdzie większość stanowiły egzemplarze polskiej produkcji. Finlandia miała zakupione w Niemczech polskie egzemplarze Bofors wz.36 w liczbie 42 egz. Były tam na stanie armii do lat 80-tych. Inni użytkownicy 37 mm dział Boforsa to:
Użyte materiały źródłowe:
Opis budowy modeluModel jest wykonany z nieco miękkiego plastiku, ale poddającego się obróbce.
Cały zestaw składa się z piętnastu części. Elementy w wyprasce są dobrze odlane i nie mają nadlewek. Potrzebne jest tylko usunięcie niewielkich śladów po formach. Na początku miałem ideę wycinania po kilka elementów i sukcesywnego ich sklejania w podzespoły. Jednakże okazało się, że lepiej będzie wyciąć z wypraski wszystkie elementy i kolejno je sklejać. Dodatkowo nawierciłem wiertłem 0,4 mm wylot lufy.
Sklejanie rozpocząłem od przyklejenia siedzisk do ramion lemieszy, oraz zaczepu na hol i zamka do lufy. Dobrą zmianą w podziale technologicznym w stosunku do modelu Pak 36, skala 1:72 , było oddzielenie lemieszy od podstawy działa. Dzięki temu można ustawić ich rozstaw wg swojego uznania np. do strzelania lub transportu.
Dalszym krokiem było przyklejenie łoża działa i lufy do tzw.kołyski. Z powodu specyficznego rozstawu punktów mocowania, używałem płyty pancernej jako przymiaru do poprawnego ustawienia kołyski. Dodatkowo dokleiłem do kołyski działa mały element w postaci celownika.
Kiedy tylko udało się poprawnie ustawić położenie lufy i kołyski, to dopiero wtedy przykleiłem lemiesze do podstawy działa. W skrzynce amunicyjnej nawierciłem dodatkowe otwory pod sznur do uchwytu.
Mając tak przygotowane elementy zabrałem się za ich malowanie. Najpierw pomalowałem na czarno te miejsca, które zazwyczaj były bardziej zacienione, aby podbić choć delikatnie cieniowanie wklęsłych miejsc. Dopiero potem pomalowałem wszystkie elementy farbą Vallejo Model Color, która jest dedykowana pod malowanie pędzlem. Okazało się, że najlepiej rozcieńczać ją wodą oraz wlewać ją do aerografu w małej ilości. Pigment okazał się być bardzo dobrze przesiany i byłem zaskoczony jakością faktury powierzchni - w szczególności na płycie pancernej.
Kiedy wyschnęła warstwa z podstawowym kolorem, zabrałem się za malowanie detali pędzlem. Celownik i opony pomalowałem na czarno, a detale skórzane na dobrany kolor brązu. Następnie położyłem wash z rozcieńczonej farby olejnej (patrz Malowanie zabrudzeń, cz.1 ). Robiłem go bardzo delikatnie pędzelkiem 00, z racji pokazania zadbanego sprzętu podczas utrzymywania go w stanie pokoju.
Kiedy wyschnął wash, przykleiłem do podstawy działa koła. Na samym końcu przykleiłem płytę pancerną, która była już spasowana podczas przyklajania kołyski działa.
Pozostało jeszcze wkleić nić imitującą linę uchwytu w skrzynce amunicyjnej. Przycięte końce nici zamoczyłem w kropli kleju cyjanoakrylowego. Nadmiar kleju przyciąłem i sprawdziłem czy końce mieszczą się w nawierconych otworach. Dopiero po tym przykleiłem przygotowaną nić do miniatury skrzynki. Pozostało jeszcze przygotować podstawkę pod model.
Najpierw przygotowałem z glinki dla plastyków "Jovi" płytkę, z ukształtowanym gruntem. Następnie naniosłem ciemniejsze plamy kolorem Tamiya XF-10 Flat Brown. Dopiero na to natrysnąłem mieszankę Tamiya XF-10 i XF-60.
Przygotowaną trawę posypałem na naniesiony rozcieńczony Wikol. Po wyschnięciu kleju (ok.40 minut), przykleiłem płytkę z trawą do drewnianej lakierowanej podstawki.
Za pomocą kleju cyjanoakrylowego przykleiłem model i barwioną gąbkę imitującą krzaki.
PodsumowanieCały zestaw ma dobrze dobrany podział technologiczny. W zasadzie nie trzeba specjalnie pasować elementów - składa się sam. Więcej uwagi trzeba poświęcić przy klejeniu kołyski i łoża. Ważne aby dobrze przymierzyć na sucho do punktów mocowania płytę pancerną. Brak skrzynki amunicją w instrukcji to mały mankament. Przed złożeniem zestawu warto mieć wydany jakiś czas temu, zeszyt z Wielkiego Leksykonu Uzbrojenia Wrzesień 1939 o tejże armacie. Małe elementy (np. celownik czy siedziska) powodują jednak, że dziecko może je zgubić. Stąd osobiście mogę polecić ten model do klejenia pod okiem rodzica. Lakiery - model
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 09.07.2015 © Modelarstwo PawłaP |
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)