Modelarstwo Pawła Piwońskiego
 
     
  Dokumentacja | Narzędzia | Techniki | Galerie | Projekty | Nowości | Linki | Prawa autorskie

 
     
 

 
 
 
     
 

Pak 36, First to Fight, skala 1:72

Pak 36, FtF, skala 1:72

Historia powstania, użycie bojowe i eksport

Konstrukcja działa przeciwpancernego wywodzi się z pierwszego niemieckiego działa przeciwczołgowego 3,7 cm Tankabwehrkanone Rheinmetall 1918.

Przez specjalistów było ono uznawane za protoplastę nowoczesnych dział przeciwpancernych.

W 1924 roku, pomimo ograniczeń wynikających z Traktatu Wersalskiego, do Rheinmetall wpłynęło zamówienie na opracowanie lekkiego działa przeciwpancernego. Cztery lata później - w 1928 roku - przekazano do prób pierwsze testowe działa 3,7 cm Tak 28 L/45.

Cechą charakerystyczną tego działa, był poziomy zamek półautomatyczny. Samo działo było dostosowane do trakcji konnej (drewniane koła ze szprychami), oraz posiadało osłonę pancerną chroniącą przed ostrzałem z broni piechoty.

Ten model wyeksportowano do ZSRR, Japonii, Włoch, Turcji, Holandii oraz Hiszpanii.

W 1934 roku zapadła decyzja o wdrożeniu większej ilości pojazdów motorowych w armii niemieckiej. Skutkowało to wprowadzeniem do działka Tak 28 modernizacji w postaci wprowadzenia nowego łoża, kół dostosowanych do trakcji motorowej oraz zmodyfikowania lawety.

Tak zmodyfikowane działo nazywano 3,7 cm Pak 35/36 L/45. Później dopiero przyjęła się nazwa 3,7 cm Pak 36 L/45.

Używano do niego następującej amunicji:

  • 3,7 cm Panzergranatpatrone
  • 3,7 cm Panzergranatpatrone 40
  • 3,7 cm Sprenggranatpatrone 18 umg
  • 3,7 cm Sprenggranatpatrone 40
  • 3,7 cm Stielgranatpatrone 41
  • 3,7 cm Panzergranatpatrone (Ub)
Produkcję rozpoczęto w 1934 roku. Wyprodukowano łącznie 16 539 dział. Ostatnie egzemplarze wyprodukowano w styczniu 1942 roku.

Początkowo działa te testowano podczas wojny domowej w Hiszpanii (1936-39). Na początku wojny było to podstawowe działo przeciwpancerne w armii niemieckiej. Na dzień 1 września 1939 roku posiadała ona 11 200 dział tego typu na wyposażeniu.

W lecie 1941 roku podczas ataku Niemiec na ZSRR okazało się, że działo jest już mało skuteczne w zwalczaniu radzieckich czołgów KW i T-34. Pak 36 zaczęto z ironią nazywać "kołatka". Jeszcze w tym samym roku rozpoczęto wycofywać je z pierwszej linii. Używano go jako pomocniczego uzbrojenia np. montowanego na pojazdach opancerzonych.

W krajach w których wyeksportowano wcześniejsze odmiany tego działa funkcjonowało ono pod nazwami:

  • Holandia - 37 mm Rheinmetall
  • Japonia - egzemplarze zdobyte w Holenderskich Indiach Wschodnich i Chinach - 37 mm typ Ra
  • Japonia - eksporowane z Niemiec - 37 mm typ 94, potem zmodyfikowane do 37 mm Typ 1
  • Włochy - nazwa licencyjna - Canone Contracarro da 37/45
  • ZSRR - nazwa licencyjna - 37 mm armata ppanc wz.1930 1-K. Dalsze wersje rozwojowe to: 45 mm armata ppanc wz.37 19-K, oraz 45 mm armata ppanc wz.37 53-K
  • Węgry - nazwa licencyjna - 40 mm 40M
  • USA - zakup dwóch dział - na ich podstawie opracowano 37 mm M3 (patrz M3 kal. 37 mm, skala 1:72 )
W modelu zdecydowałem się na kamuflaż standardowy z okresu ćwiczeń z 39. zmotoryzowanego dywizjonu przeciwpancernego na poligonie w Borne-Sulimowo (Gross-Born). Miał on na stanie trzy kompanie przeciwpancerne. Każda liczyła po 12 dział Pak 36. Jednostka ta przynależąca do 3. Dywizji Pancernej, została przekazana do 5. Dywizji Lekkiej - formowanej i przygotowywanej do walk w Afryce Północnej.

Użyte materiały źródłowe:

  • First to Fight, nr 22, "Pak 36 niemiecka armata przeciwpancerna"
  • Ian V.Hogg, "Allied Artillery of World War II", The Crowood Press, 1998
  • M.Kołomyjec, "Panzerabwehr Artillerie", wyd. Militaria, 2006
  • Janusz Ledwoch, "Afrika Korps", wyd. Militaria, 1993
  • Werner Haupt, "German anti-tank guns 1939-45 without self propelled mountings", Shiffer Publishing Ltd., 1990
  • Gordon L. Rottman, "World War II Infantry Anti-Tank Tactics", Osprey Publishing Ltd., 2005

Opis budowy modelu

Model ma prostą budowę.

Składa się z małej ilości części, odlanych wtryskowo z nieco miękkiego plastiku.

Pak 36, skala 1:72 Pak 36, skala 1:72 Pak 36, skala 1:72

Należy uważać przy odcinaniu i obróbce małych części. Mnie ułamała się podczas obróbki podstawa pod celownik. O tyle dobrze, że bez problemu udało się skleić ułamaną część popularnym klejem z dozownikiem z igły produkowanym przez firmę Revell.

Pak 36, skala 1:72 Pak 36, skala 1:72

Część oczyszczonych elementów została przygotowana do malowania. Skleiłem razem lufę z kołyską działa, oraz do osłony pancernej przykleiłem odlaną osobno skrzynkę. Po malowaniu prawdopodobnie bym naruszył podczas klejenia warstwę lakierniczą.

Dodatkowo w felgach kół nawierciłem otwory w pobliżu rantów przy oponach, a wylot lufy został nawiercony wiertłem 0,4 mm.

Pak 36, skala 1:72

Całość elementów pokryłem farbą akrylową f-my AGAMA A25M Panzergrau.

Po malowaniu na kolor podstawowy, naniosłem pył metaliczny Tamiya na elementy wnętrza zamka. Na czarny kolor zostały pomalowane opony w kołach, oraz optyka celownika.

Dopiero teraz wszystkie elementy pokryłem warstwą czarnego wash'a firmy Tamiya. Taki sam można zrobić mieszając rozpuszczalnik z farbą artystyczną (patrz Malowanie zabrudzeń, cz.1 ). Niektóre krawędzie i nity przetarłem miękkim ołówkiem.

Pak 36, skala 1:72

Kiedy wash był już suchy przykleiłem koła i osłonę pancerną. Dodatkowo naniosłem jeszcze pył piaskowy i błoto na dolne części działa.

Model działka był gotowy. Ale to dopiero połowa pracy :-)

Pak 36, skala 1:72

W międzyczasie kiedy schnął wash, przyciąłem płaską listwę o szerokości ok. 4 cm. Po przeszlifowaniu pomalowałem ją dwiema warstwami lakierobejcy.

Do rozmiaru listwy dostosowałem wymiary małej podstawki z glinki dla plastyków. Po ugnieceniu odciętego kawałka, rozwałkowałem ją używając wałka akrylowego. Następnie dociąłem pod wymiar listwy. Zanim glinka wyschnęła położyłem na niej gotowy model, wyciskając miejsca położenia końcówek lemieszy i kół.

Pak 36, skala 1:72 Pak 36, skala 1:72

Po wyschnięciu glinki, pomalowałem ją dwoma lakierami akrylowymi Tamiya. Jeden był piaskowy, a drugi był w odcieniu beżu. Każdy z nich był nanoszony z ręki - bez specjalnego zastanawiania się.

Pak 36, skala 1:72

Kiedy lakier wyschnął zdecydowałem się na przyklejenie bazy do drewnianej podstawki. Zdjąłem lakierobejcę z części powierzchni, tak abym miał powierzchnię na której bym mógł rozprowadzić klej. Do przyklejenia bazy do podstawki użyłem dwuskładnikowego kleju epoksydowego.

Pak 36, skala 1:72

Po wyschnięciu kleju nałożyłem szpatułką kosmetyczną na losowe miejsca bazy bezbarwny matowy lakier akrylowy i zaraz po tym dosłownie nasypałem przygotowaną trawkę do kolejek. Nadmiar zebrałem naelektryzowanym nadmuchanym balonikiem. Sam balonik naelektryzowałem przez potarcie go o wełnianą rękawiczkę. Potem wystarczyło go zbliżyć na odległość kilku centymetrów od bazy z posypaną trawką.

Pak 36, skala 1:72

Dopiero po wyschnięciu lakieru, nałożyłem aerografem matowy lakier bezbarwny i lekko przykurzyłem używając lakieru piaskowego do podłoża.

Pak 36, skala 1:72 Pak 36, skala 1:72 Pak 36, skala 1:72

Pozostało mi tylko przyklejenie gotowego modelu do wyciśniętych miejsc. Dałem w nie wcześniej po małej kropelce kleju cyjanoakrylowego. Po pół godzinie lekko okurzyłem model piaskowymi pigmentami Tamiya. Całość można oglądać na załączonych zdjęciach.

Podsumowanie

Model składa się dosłownie z kilku części. Może go spokojnie złożyć dziecko w wieku 8 lat. Lekko miękki plastik okazał się być nieco łamliwy, ale przy odpowiedniej dozie uwagi można tego uniknąć.

Detale na elementach są wykonane czysto, a same elementy są bez nadlewek. Dużym plusem jest dodanie książeczki z informacjami historycznymi, oraz ze spisem materiałów źródłowych dla bardziej dociekliwych amatorów.

Lakiery - model

  • Agama A25M Panzergrau
  • Vallejo Model Air 71.057 RLM 22 Black
Lakiery - podstawka
  • Tamiya XF-60 Dark Yellow
  • Tamiya XF-57 Buff

Pak 36, skala 1:72 Pak 36, skala 1:72 Pak 36, skala 1:72
Pak 36, skala 1:72 Pak 36, skala 1:72 Pak 36, skala 1:72
Pak 36, skala 1:72 Pak 36, skala 1:72 Pak 36, skala 1:72
Pak 36, skala 1:72    

 
     
 
 
     
  27.06.2015 © Modelarstwo PawłaP